25. 01. 25. roku, wraz z wspaniałą grupą miałam okazję chociaż trochę zobaczyć właśnie Browar Okocim, który tak naprawdę jest bardzo blisko mojego miejsca zamieszkania. Nie miałam okazji tam wejść i zobaczyć, to nadarzyła się okazja i skorzystałam. Warto było posłuchać historii browaru i dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy o których nie miałam pojęcia. Poniżej w kilku słowach napiszę coś nie coś na ten temat wstawiając kilka fotek.
W niewielkiej wsi galicyjskiej Okocim, którą w 1954 roku wchłonęło sąsiednie miasto Brzesko, od ponad 150 lat produkuje się renomowane gatunki piwa.
Archiwalne zdjęcie z lat międzywojennych pokazuje browar i ciężarówki do przewozu piwa.
Piwowarze rodem z Bawarii
Rodzina piwowarów z Bawarii nie tylko zaaklimatyzowała się w małopolskiej wiosce, wybudowała browar i domu dla robotników, lecz z czasem stała się także mecenasem kultury.
Jan Ewangelista Goetz z Bawarii przybył do Okocimia śladem ogłoszenia w gazecie. Był kwiecień 1845 roku. Leszek Mazan opisuje to w książce zatytułowanej
OKOCIM;
''Jan Ewangelista Goetz, trzydziestoletni przystojny zarządca browaru Antoniego Drehera w Klein - Schwechat pod Wiedniem rozparł się wygodnie za biurkiem, podniósł do ust śniadaniowy fajansowy kubek z herbatą i mlekiem i pogrążył się jak co dzień o tej porze w lekturze -Wiener Zeitung - . Szybko przebył wzrokiem kolumny doniesień z Austrii i reszty świata zatrzymując się na kolumnie ogłoszeń. Jeden inserat, drugi, trzeci... Mam! Mam (...) Gdzie leży Okocim ?'' Jan Ewangelista Goetz przyjechał do miejscowości nad Uszwicą, spróbował miejscowej wody i błyskawicznie dobił targu. Pierwsze piwo uwarzono 23 lutego 1846 roku. W ciągu pięciu lat Jan Ewangelista spłacił wspólników i z wyczuciem rozwijał rodzinne przedsiębiorstwo. Ważne, że dbał przy tym o pracowników. Najpierw wzniósł od podstaw browar oraz domy dla piwowarów i robotników. Później zbudował szkołę, przychodnię lekarską oraz budynki socjalne zakładu. W następnej kolejności powstał kościół, part i pałac Goetzów, a na końcu - miejsce spotkań i biesiad dla pracowników browaru oraz mieszkańców Okocimia i Brzeska. Był to tzw, Pawilon - duży drewniany obiekt, w którym tradycyjnie bawiono się przy piwie. W 1893 roku małopolski browar przejął suj Jana Ewangelisty, Jan Goetz II. We wrześniu 1939 roku Antoni Goetz - Okocimski wstąpił jako porucznik do polskiego wojska, a w 1940 roku przedostał się do Francji, gdzie walczył w polskich oddziałach w Szampanii. Po kapitulacji Francji przebywał w Anglii, ale do Polski po wojnie nie wrócił. Zmarł w 1962 roku na emigracji w Afryce. Tymczasem Niemcy, zdewastowali wiele cennych urządzeń, a inne zabrali. Pracownicy Okocimia wyruszyli za nimi w pościg i odzyskali część zabranego sprzętu.
BROWAR W OKOCIMIU,
WIDOK Z LAT MIĘDZYWOJENNYCH.
Właściciele browary, których nazwisko zostało spolszczone na przełomie XIX I XX w. i odtąd brzmiało Goetz - Okocimscy, pełnili też funkcje publiczne.
W 1928 r. Jan Goetz II został wybrany senatorem, a w latach 1935 - 38 Antoni Jan Goetz - Okocimski zasiadał jako poseł w polskim parlamencie. Właściciele browaru wspierali finansowo nie tylko Brzesko, lecz także Kraków.
W 1898 r. współfinansowali budowę pomnika Adama Mickiewicza na krakowskim rynku. Uczestniczyli także w wykupie Wawelu z rąk Austriaków, w budowie Teatru im. Słowackiego oraz w organizowaniu galerii w Sukiennicach. Tradycja przetrwała do dziś. Oryginalnym, jak na firmę piwowarską, przedsięwzięciem był udział browary w produkcji OGNIEM i MIECZEM.
WARTO WIEDZIEĆ !
W 1893 r. browar produkował 80 tyś. hl piwa rocznie, natomiast w 1927 r. - już 290 tyś. hl. Jego rozwój następował aż do światowego kryzysu gospodarczego w 1929 r., kiedy produkcja spadła do 71 tys, hl tocznie. Z powodu trudności strajkowała załoga Okocimia, co wówczas było ewenementem.
Zakłady okocimskie wchłonął jeden z gigantów światowej produkcji piwa - duński Carlsberg, jednak zarówno nazwa piwa, jak i zakładu, który nosi teraz nazwę Carlsberg - Okocim, pozostały.
Budynki browary w Okocimiu,
widok z okresu międzywojennego.
Po drugiej wojnie światowej zakład upaństwowiono. W 1945 roku wyprodukowano tu 74 tysięcy fl piwa, a w 1951 roku - 390 tysięcy hl, a w 1970 roku - 700 tysięcy hl złocistego trunku. Okocim był wówczas, oprócz Żywca, największym polskim ekspertem piwa i do dziś pozostał zdobywcą wielu piwnych nagród. W latach 1964 - 92 zdobył 9 medali międzynarodowych konkursach piwa, w tym najcenniejsze, złote; w 1974 roku w Brukseli, w 1989 roku w Londynie oraz w 1992 roku w Toronto. Były również medale krajowe, a także kilkadziesiąt wyróżnień. W 1997 roku piwo Okocim otrzymało godło promocyjne ''TERAZ POLSKA''.
Na przełomie wieków XX i XXI można wyróżnić kilka okresów rozwoju produkcji Okocimia. Pierwszy to dobry początek, kiedy nastąpił wzrost produkcji, powstała pierwsza w Polsce linia do puszkowania piwa i jedna z pierwszych do rozlewu w stalowe beczki, tzw. kegi. Drugi - to połowa lat 90., okres z inwestorami zagranicznymi, przegrywania w rywalizacji z Żywcem oraz Lechem. Okres trzeci nastąpił po 2000 roku, kiedy opracowano nową strategię firmy. Wówczas zahamowano spadek sprzedaży, a browar umocnił się udziałem w krajowej produkcji piwa (7%). Pojawiła się też nowa jakość trunku i po raz pierwszy z rozmachem przeprowadzono kampanię reklamową. W 2001 roku na piwny rynek wkroczyła duńska firma Carlsberg, która kupiła browar Okocim oraz trzy inne browary; szczecińskiego Bosmana, wrocławskiego Piasta i Kasztelana z Sierpca.
OKOCIM, WIDOK Z LAT 30. XX WIEKU.
* BROWR OKOCIM Z 1845 R. KTÓRY USYTUOWANY JEST NA POŁUDNIOWYM KRAŃCU POWIATOWEGO BRZESKA, W SKŁAD KTÓREGO W 1945 R. WESZŁA DAWNA WIEŚ OKOCIM.
* GOTYCKI KOŚCIÓŁ PARAFIALNY ŚW. JAKUBA W BRZESKU Z 1447 R,. PRZEBUDOWANY PO OSTATNUM POŻARZE W 1904 R.
* ŚREDNIOWIECZNY UKŁAD UBARNISTYCZNY BRZESKA Z CZWOROBOCZNYM RYNKIEM, POŚRODKU KTÓREGO WZNOSI SIĘ FIGURA ŚW. FLORIANA (1731 R.)
* STACJA KOLEJOWA, KTÓRA JEST ODDALONA O 3 KM OD CENTRUM MIASTA I NOSI NAZWĘ BRZESKO - OKOCIM ( DAWNIEJ SŁOTWINA BRZESKO)
* NA MIEJSCOWYM CMENTARZU GRÓB POETKI Z OKRESU POWSTANIA STYCZNIOWEGO - S. SOSNOWSKIEJ, MATKI SŁAWNEGO AKTORA DRAMATYCZNEGO L. SOLSKIEGO.
JEDNA Z HAL BROWARU W OKOCIMIU,
WIDOK Z LAT MIDZYWOJENNYCH
Dziś Calsberg - Okocim jest trzecim co do wielkości producentem piwa w Polsce i ma 16 % udziałów w krajowym rynku piwnym. W browarze Okocim przeprowadzono gruntowny remont, modernizując warzelnię. Dziś w browarze powstają piwa jasne o zróżnicowanej mocy. W 2001 roku zamiast piwa Zagłoba pojawiło się nowe piwo w nowej, półlitrowej butelce zwrotnej - Okocim - Premium ( 12 % zawartości ekstraktu, 8,5 % objętości alkoholu). To podstawowe piwo, pochodzące z Brzeska, jest dostępne zarówno z beczki, w puszkach, jak i w butelkach. Od wielu lat przebojem jest Okocim mocne 9 15.1 % ekstraktu i 7.8 % alkoholu ) - jedno z pierwszych tego typu piw wylansowanych w naszym kraju. W promowaniu piwa z grupy Carlsberg - Okocim pomogły też telewizyjne spoty reklamowe. Polacy do dziś pamiętają hasła; ''Mariola o kocim spojrzeniu'', czy też ''Carlserg, prawdopodobnie najlepsze piwo na świecie''. Kampania została przeprowadzona profesjonalnie i z rozmachem, a na efekty w postaci zwiększonej sprzedaży nie trzeba było długo czekać. W brzeskim browarze warzy się także licencyjnego crlsberga ( 11.2 % ekstraktu i 5.3 % alkoholu). Carlsberg jest sprzedawany w beczkach, półlitrowych puszkach oraz w butelkach o pojemności 0,33 l. Rewelacją ostatnich lat stało się okocimskie karmi ( 10.4 % ekstraktu i 1,2 % alkoholu), które ma największy udział w krajowym rynku piw ciemnych lekkich. Do niedawna, w myśl polskich przepisów, piwo tego rodzaju było uznawane za bezalkoholowe, ale nowe przepisy z 2001 roku za bezalkoholowy uznają taki trunek, w którym objętość alkoholu nie przekracza 0,5 %. Dziś jedną z największych atrakcji miasta nad Uszwicą jest zespół pałacowy rodziny Goetzów - Okocimskich. który został wybudowany w 1898 roku. Dawna rezydencja okocimskiego rodu piwowarów, wraz z okazałą kordegardą i bramą wjazdową , jest położona pośród rozległego parku przy ul. Mickiewicza. Uwagę turystów przyciąga atrakcyjne założenie architektoniczne dawnej rezydencji. W jej pobliżu wznosi się zabytkowa browaru Okocim, który jest udostępniony zwiedzającym. Do dziś zachował się oryginalny budynek zwany Pawilonem - popularne miejsce spotkań dawnych robotników zakładu. W czasach PRR - u Pawilon został przyjęty przez WSS ,,SPOŁEM''. Nie podaje się już tu piwa Zagłoba ani niebieskiego portera, lecz dużym powodzeniem cieszy się Okocim z beczki, chociaż w ostatnich latach wysoka cena piwa beczkowego przyczyniła się do jego popularności. Nieustannie natomiast rośnie sprzedaż piwa w puszkach. Jest to charakterystyczne dla polskiego rynku na którym debiut puszki z Okocimia miejsce dopiero w 1996 roku.
Komentarze
Prześlij komentarz